Гарадзенская вясна

Рэстаран “Поедем поедим” – пад музей “Курапаты”

Ёсць такая беларуская прымаўка “Дзе бізуны свісталі, там песні звіняць”. Курапаты – гэта далёка не бізуны, бізуноў надавалі і дамоў адпускалі, а потым раны ад бізуноў зажывалі. Раны на душы таксама маглі зажыць. І ад бізуноў на целе зажывалі. Раны ад расстрэлаў у Курапатах не зажывуць ніколі, пакуль будзе жыць беларускі народ і Беларусь. І такіх Курапатаў на шматпакутнай беларускай зямлі шмат, яны ёсць на тэрыторыі кожнага райцэнтра Беларусі. Пра многія Курапаты мы ведаем, пра іншыя нам распавядуць яшчэ архівы і дакументы. Але Курапаты пад Менскам – гэта трагедыя, прычым найвялікшая трагедыя нашага народа. Там карнікі НКВД расстралялі ад 30 тысяч да 250 тысяч чалавек. Уявіце – тысячы чалавек, сярод якіх самыя разумныя, самыя адукаваныя, самыя шчырыя і самыя прыгожыя.

Слонімскі паэт Рудольф Пастухоў (1936-1997) у кастрычніку 1988 года надрукаваў у газеце “Літаратура і мастацтва” верш ”Курапаты”, які тады выклікаў шмат станоўчых водгукаў. Моцная дакладная рыфма гучала водгукамі стрэлаў, якія знішчалі тут усё жывое, нават тое, што забіць нельга:    

…Тут сталінізм

Шалёна рваў –

Як вецер века

Хрыбет гісторыі ламаў

І чалавека…

Пляўком свінцовым са ствала –

Ва ўпор ахвярам…

Крыж накрыж целы,

Пах крыві

І жах на тварах.

Свідруюць кулі чарапы

Ўначы без свісту:

І камсамольца,

Й мужыка,

І камуніста…

І лёсы новых шамацяць

Ў стале Цанавы –

А целы зноў і зноў ляцяць

На дно канавы…

І апошняя страфа ў вершы гучыць так:

Ці не маёй матулі крык

Слых рэжа з-пад лапаты?

Павінен нехта адказаць

За Курапаты.

Магчыма нехта і адкажа за Курапаты, але сёння, дзе “свідравалі кулі чарапы” пра пабудовы нейкіх культурных устаноў наогул размовы быць не можа. Гэта грэх перад нашых народам, перад тымі, хто загінуў, і перад Богам. Таму хочацца, каб усе гэтыя спрэчкі для нас, беларусаў, скончыліся мірна і спакойна. Бо ў Курапатах расстраляны нашы людзі, нашы дзяды і прадзеды, нашы бацькі, нашы браты і сёстры. Там усе сваякі: і тых, хто абараняе Курапаты, і тых, хто будаваў гэты рэстаран, і тых, хто яго гаспадар. Калі б я быў уласнікам гэтага рэстарана, шчыра скажу, я б перадаў сам будынак пад музей для Курапатаў. Калі ў чалавека знайшлося грошай на яго пабудову, то не збяднеў бы ён з-за гэтага памяшкання. Проста, трэба прыехаць да тых людзей, якія сёння абараняюць Курапаты, папрасіць прабачэння і сказаць, што тут будзе не ““Поедем поедим”, а прыедзем і паглядзім на тое, каб больш яно ніколі не паўтарылася. Тут будзе музей Курапатаў.