Гарадзенская вясна

Ты­дзень та­му на­зад апі­саў я свае ад­чу­ван­ні звя­за­ныя з ад­сут­нас­цю май­ска­га цяп­ла і не­звы­чай­най ха­ла­дэ­чу як на гэ­тую па­ру го­да. Аказ­ва­ец­ца, на­зі­ран­ні ўсіх нас пац­вяр­джа­юць і на­ву­коў­цы. Мі­ну­лы ме­сяц з’яў­ля­ец­ца са­мым ха­лод­ным за мі­ну­лыя 29 га­доў. Ха­лад­ней бы­ло толь­кі ў 1991 го­дзе. Ме­тэ­а­ро­ла­гі праг­на­зу­юць, што гэ­та бу­дзе ад­ра­зу пе­ра­ход у па­ча­так ха­лод­на­га ле­та. Па­мя­та­ем па­пя­рэд­нія га­ды, ка­лі спё­ка гас­ця­ва­ла ва ўсёй Еў­ро­пе і не­мі­ла­сэр­на на­да­ку­чы­ла яе жы­ха­рам, са смя­рот­ны­мі вы­пад­ка­мі ўключ­на. У гэ­тым лет­нім пе­ры­я­дзе мае быць інакш — тэм­пе­ра­ту­ра да 25 гра­ду­саў, гвал­тоў­ныя бу­ры з гра­дам і вя­лі­кі­мі вят­ра­мі на­пе­ра­мен­ку з за­су­хай і ла­каль­ны­мі пад­тап­лен­ня­мі. Ад­ным сло­вам, поў­ная не­раз­бя­ры­ха. Але толь­кі рэ­аль­на пе­ра­жы­тае дасць нам ад­каз, якое над­вор’е бы­ло ле­там гэ­та­га го­да. Пі­шу пра лет­няе над­вор’е яш­чэ па ад­ной пры­чы­не. Ме­на­ві­та год та­му на­зад у гэ­тую па­ру амаль усе аб’­яў­ля­лі ў са­цы­яль­ных сет­ках пра свае ка­ні­ку­ляр­ныя пла­ны эк­за­тыч­ных ван­д­ро­вак па ўсім све­це. А больш спрак­ты­ка­ва­ныя і са­ры­ен­та­ва­ныя ў сфе­ры ту­ры­стыч­на­га біз­не­су яш­чэ мі­ну­ла­год­няй во­сен­ню вы­ку­пі­лі ад­па­чын­ка­выя па­ке­ты ў ці­ка­вых ім мес­цах.Так пры­нам­сі ра­бі­ла што­год шмат ма­іх зна­ё­мых, каб по­тым хва­ліц­ца сва­і­мі фот­ка­мі з па­ба­ча­на­га і з’ез­джа­на­га. Ад­на з вер­сій па­хо­джан­ня сён­няш­няй за­ра­зы мо­жа і мець мес­ца ў ад­ным з та­кіх „эк­за­тыч­ных ку­точ­каў яды” ў кі­тай­скім го­ра­дзе Ухань. Про­ста, ту­ры­стыч­ны, эк­заль­та­ва­ны кан­зу­ме­рызм. А тут ка­ра­на­ві­рус­ны зем­лят­рус раск­лаў амаль зу­сім да ну­ля гэ­тую вель­мі пры­быт­ко­вую га­лі­ну су­свет­най эка­но­мі­кі. Усе па­ча­лі ад­мя­няць свае рэ­зер­ва­цыі. Га­тэ­лі, пе­ра­воз­чы­кі, ту­ры­стыч­ныя бю­ро ўвай­ш­лі ў час пу­стэ­чы. На­сту­піў час без клі­ен­таў і без гро­шай. Пры­від і рэ­аль­насць бан­к­ру­цтваў у гэ­тай сфе­ры раз­лі­лі­ся па ўсім све­це. З ту­ры­стыч­ным біз­не­сам звя­за­ныя і мно­гія ін­шыя ад­га­лі­на­ван­ні гас­па­дар­кі. У час сы­тас­ці і гла­ба­ліз­му ме­на­ві­та ту­рызм меў стаць цу­доў­ным ля­кар­ствам на ўсе эка­на­міч­ныя тур­бу­лен­т­нас­ці і зак­ры­ван­не пра­мыс­ло­вай сфе­ры. Для не­ка­то­рых дзяр­жаў ту­рызм з’яў­ля­ец­ца ас­но­вай на­цы­я­наль­на­га бю­джэ­ту. Та­му пан­дэ­мія ка­ра­на­ві­ру­са гэ­та не толь­кі су­хія эка­на­міч­ныя па­каз­чы­кі, але рэ­аль­ная ча­ла­ве­чая тра­ге­дыя гра­мад­стваў, ары­ен­та­ва­ных на та­кі спо­саб вы­жы­ван­ня. Ба­чым так­са­ма як за­раз дзяр­жа­вы хо­чуць ра­та­ваць лет­ні ту­ры­стыч­ны се­зон і та­му з та­кой хут­кас­цю па­чы­на­юць зды­маць эпі­дэ­мі­я­ла­гіч­ныя аб­ме­жа­ван­ні не толь­кі ўнут­ры кра­і­ны. Ад­к­ры­ва­юц­ца так­са­ма ме­жы і па­са­жыр­скія аві­я­рэй­сы. Усе свя­до­мыя, што без за­роб­ле­ных за­раз людзь­мі гро­шай во­сен­ню бу­дзем мець та­кія гра­мад­скія хва­ля­ван­ні, маш­таб якіх про­ста неп­рад­ка­заль­ны.Та­му кі­ру­ю­чыя як ман­т­ру паў­та­ра­юць увесь час, што во­сен­ню ча­кае нас дру­гая хва­ля ка­ра­на­ві­рус­най ін­фек­цыі з яш­чэ боль­шым уз­буй­нен­нем лі­ку хво­рых. Ства­ра­ец­ца ад­ным сло­вам зак­ры­тае ко­ла ка­ра­на­ві­рус­най эка­но­мі­кі і ча­ла­ве­ча­га вы­жы­ван­ня. Ві­даць, як ча­ста ад­моў­на дзей­ні­чае тут стат­ка­вы ін­стынкт сва­бо­ды. Да­стат­ко­ва па­гля­дзець, што дзе­ец­ца за­раз на ву­лі­цах і пля­жах Іта­ліі, Іс­па­ніі, дзе пат­ра­ба­ван­няў бяс­пе­кі мно­гія із­ноў уво­гу­ле не прыт­рым­лі­ва­юц­ца. Эпі­дэ­мі­ё­ла­гі ста­ра­юц­ца за­клі­каць лю­дзей да са­ма­ад­каз­нас­ці, але із­ноў гэ­та гу­кан­не па глу­хім ле­се. Вя­до­ма, што ў са­ма­і­за­ля­цыі лю­дзям доў­га не выт­ры­маць. Мы сён­ня не ве­да­ем і не змо­жам аца­ніць коль­кі і якіх толь­кі псі­хіч­ных зах­вор­ван­няў пры­ня­се гэ­ты пе­ры­яд. Вы­я­вяц­ца неў­ро­зы, дэп­рэ­сіі, гра­мад­ская дыс­фун­к­цый­насць і да гэ­та­га рост коль­кас­ці вы­пі­та­га ал­ка­го­лю гра­мад­ствам, які вы­льец­ца ў сваю чар­гу ро­стам хво­рых на ал­ка­га­лізм. Не ве­даю я дак­лад­ных да­ных на­конт про­да­жу, але по­бач бло­ка, дзе я жы­ву, зна­хо­дзяц­ца два аў­та­ры­тэт­ныя пун­к­ты. Пер­шы — смет­ні­ца для шкла­та­ры, якая ма­лан­ка­ва за­паў­ня­ец­ца пу­сты­мі бу­тэль­ка­мі з‑пад уся­го ро­ду спір­т­ных на­піт­каў. Дру­гое мес­ца — гэ­та не­вя­лі­кая ал­ка­голь­ная кра­ма, дзе пра­даў­ш­чы­ца на маё пы­тан­не пра та­ва­ра­а­ба­рот у час пан­дэ­міі ад­ка­за­ла толь­кі за­да­во­ле­ным ру­хам га­ла­вы, ус­меш­кай і сло­ва­мі „ле­пей не трэ­ба”. Та­му выр­вац­ца з за­ра­зы ка­ра­на­ві­ру­са як збаў­лен­ня пат­ра­бу­юць не толь­кі на­шы це­лы, але і ду­шы.

Яў­ген Ва­па