Гарадзенская вясна

Аст­ра­на­міч­нае і па­лі­тыч­нае ле­та за­гас­ця­ва­ла ў поль­ска-бе­ла­ру­скай пра­сто­ры. Апош­ні ты­дзень прэ­зі­дэн­ц­кай, вы­бар­чай гон­кі ў Поль­ш­чы пры­но­сіць сап­раў­д­ную лі­ха­ман­ку га­лоў­ных бай­цоў гэ­та­га зма­ган­ня. Тэм­пе­ра­ту­ра ўнут­ры­поль­скай ба­раць­бы ва­кол нас рас­це во­кам­г­нен­на і страх па­ду­маць, што пас­ля пер­ша­га ту­ру 28 чэр­ве­ня, бу­дзе мець мес­ца дру­гі — 12 лі­пе­ня гэ­та­га го­да. Ме­на­ві­та на пра­ва­слаў­ных Пят­ра і Паў­ла прад­бач­ва­ец­ца кан­чат­ко­вая раз­вяз­ка зма­ган­ня за прэ­зі­дэн­цтва ў Поль­ш­чы. Ка­лі гля­джу на кар­цін­кі як кан­ды­да­ты суст­ра­ка­юц­ца са сва­і­мі вы­бар­ш­чы­ка­мі і гэ­тыя спат­кан­ні не ма­юць аб­са­лют­на ні­чо­га з аба­вяз­ва­ю­чы­мі за­раз ма­са­выя ме­ра­пры­ем­ствы ка­ра­на­ві­рус­ны­мі аб­ме­жа­ван­ня­мі, дык са­бе ду­маю: „А на хрэн да­гэ­туль тыя ўсе за­ко­ны, пе­рас­ця­ро­гі?” Хі­ба толь­кі на тое, каб яш­чэ больш зня­ве­рыц­ца да ўся­ля­кай па­лі­ты­кі. Та­му не­за­леж­на ад па­ры го­да за па­лі­ты­кай цяг­нец­ца заў­сё­ды сму­род. І на­ват най­п­ры­га­жэй­шыя сло­вы-пар­фу­мы, ці кар­ці­ны-пуд­ры не пры­ха­ва­юць па­сту­па­ю­ча­га гніл­ля гэ­тай сфе­ры ча­ла­ве­чай ак­тыў­нас­ці. Вя­до­ма, лю­дзі, ча­ста за­ціс­нуў­шы зу­бы, ідуць і ўкід­ва­юць свой го­лас у вы­бар­чую скрын­ку заў­сё­ды з на­дзе­яй на леп­шую бу­ду­чы­ню для ся­бе і дзяр­жа­вы. Ня­гле­дзя­чы на эпі­дэ­мі­я­ла­гіч­ную сі­ту­а­цыю, ра­ска­лы­ха­нае поль­скае гра­мад­ства пой­дзе на ўчаст­кі для га­ла­са­ван­ня. Ці вы­бар­чыя па­дзе­лы і ня­на­вісць су­ці­шац­ца пас­ля аб­ран­ня прэ­зі­дэн­та? Ха­це­ла­ся б ве­рыць.

Знач­на боль­шая гра­мад­ская бя­да ад­бы­ва­ец­ца на на­шых ва­чах у Рэс­пуб­лі­цы Бе­ла­русь. Там ніх­то, ап­ра­ча прыў­лад­най вер­ты­ка­лі, рэ­аль­на не ве­дае, што дзе­ец­ца з ка­ра­на­ві­рус­най эпі­дэ­мі­яй ся­род на­сель­ні­цтва кра­і­ны. Рэ­аль­ная ліч­ба зах­вор­ван­няў і смяр­цей за­ста­ец­ца за­сак­рэ­ча­най і па­ма­лень­ку пры­во­дзіць лю­дзей да гне­ву і ня­на­віс­ці да іс­ну­ю­чай ула­ды. А тут кі­раў­нік дзяр­жа­вы Аляк­сандр Лу­ка­шэн­ка на­хаб­на і мэ­та­на­кі­ра­ва­на ўжо толь­кі на эта­пе збо­ру под­пі­саў па­са­дзіў за кра­ты і кан­ды­да­таў, і іх пры­хіль­ні­каў, а дзя­сят­кі аш­т­ра­фа­ваў толь­кі за тое, што тыя вый­ш­лі на плош­чы бе­ла­ру­скіх га­ра­доў па­ста­віць под­пі­сы за кан­ды­да­таў. Чар­го­вы раз пах стра­ху, а на­ват пра­лі­тай кры­ві мае даць пе­ра­мо­гу Аляк­сан­д­ру Ры­го­ра­ві­чу ўжо 9 жніў­ня. За­тое ка­лян­дар­нае ле­та пры­нес­ла з са­бою на­валь­ні­цы, бу­ры, пад­тап­лен­ні і страх лю­дзей за сваю ма­тэ­ры­яль­ную ма­ё­масць. З ва­дою і аг­нём, як сты­хій­ны­мі сі­ла­мі на­ту­ры ў мно­гім не выт­ры­маць па­бу­до­вам, уз­не­се­ным люд­скі­мі ру­ка­мі. Ме­на­ві­та ад та­кой лет­няй ма­лан­кі ў час бу­ры зга­рэ­ла і ста­до­ла ма­іх баць­коў. Та­му, кож­ная бу­ра з ма­лан­ка­мі для ма­іх баць­коў бы­ла ўспа­мі­нам той траў­мы. Грам­ніч­ныя свеч­кі ў вок­нах, ма­літ­вы, зак­ры­тыя вок­ны і ко­мін, а пры тым ці­шы­ня гэ­та так­са­ма не­ад’­ем­ная част­ка май­го, лет­ня­га дзя­цін­ства. І гэ­ты, не­паў­тор­ны пах „сто­я­ча­га па­вет­ра” пе­рад бу­рай і не­за­быў­ная све­жасць пас­ля яе, за­ста­юц­ца са мной на­да­лей. Пе­ры­я­дыч­насць бур пас­ля спя­ко­ты ста­но­віц­ца не­ад’­ем­най част­кай круг­ла­су­тач­на­га, лет­ня­га ча­саз­ва­ро­ту.

Ця­пер пас­ля вес­на­вой за­су­хі толь­кі ся­ля­не ўсур’­ёз за­ня­лі­ся сва­і­мі се­на­жа­ця­мі. Тых, што ад­нак ха­це­лі вы­су­шыць се­на тра­ды­цый­ным спо­са­бам, а не ад­ра­зу зра­біць сі­лас, ча­ка­ла вя­лі­кае рас­ча­ра­ван­не і што­дзён­ная пра­ца пад­лі­ва­ная ты­мі ж на­валь­ніч­ны­мі даж­джа­мі. Злосць і на­ват слё­зы з’я­ві­лі­ся ў най­больш цяр­п­лі­вых. Мой род­ны брат з‑пад Ся­мя­тыч, ска­сіў­шы сем гек­та­раў дух­мя­най тра­вы, ужо дру­гі ты­дзень зма­га­ец­ца, каб ура­та­ваць тое даб­ро про­ста пе­рад гніл­лю. Каб бы­ло на­ват про­ста ўжо на под­с­ціл ка­ро­вам.

Та­кія сі­ту­а­цыі аж над­та доб­ра па­мя­таю са свай­го дзя­цін­ства і ма­ла­дос­ці, ка­лі па­ча­так ле­та пры­но­сіў або во­дар лёг­кас­ці сон­ца і кве­так у вы­су­ша­ным се­не, або па­вет­ра на­сы­ча­нае па­хам сы­рой, гні­лой тра­вы. Тыя, хто не да­суш­ва­лі мок­ра­га се­на, хай дзя­ку­юць Бо­гу. Трэ­ба ўклас­ці вель­мі мно­га пра­цы, каб да­су­шыць яго ад­па­вед­на. Не раз пры­хо­дзі­ла­ся вы­но­сіць се­на на насілках з лу­гоў за­лі­тых ва­дою. Не­да­су­ша­нае се­на ап­ра­ча гні­ло­га па­ху і неп­ры­дат­нас­ці ў якас­ці кор­му для ка­роў, па­гра­жа­ла яш­чэ ад­ной не­бяс­пе­кай. Мог на­сту­піць эфект са­ма­за­га­ран­ня, што бы­ло і пры­чы­най на­ват па­жа­раў паз­ней­шай па­рою. Га­ра­чае ле­та і даж­дж­лі­выя бу­ры і за­раз ва­кол нас.

Яў­ген Ва­па